Opublikowane przezTemat charakterystyk specjalnych wraca do mnie jak bumerang na każdym szkoleniu. Jest to jeden z tych zwrotów, których wszyscy używają, ale nikt nie jest pewny co oznaczają.
Zacznijmy od tego, skąd wzięło się określenie „charakterystyka specjalna” i dlaczego musimy wiedzieć czym ona jest. Definicja charakterystyk specjalnych pojawia się w normie IATF 16949 i brzmi następująco: klasyfikacja właściwości wyrobu lub parametru procesu wytwarzania, które mogą wpływać na bezpieczeństwo lub zgodność z przepisami, wymaganiami, dopasowanie, funkcjonalność, osiągi lub dalsze przetwarzanie wyrobu. Oczywiście, jak to często zdarza się we wspomnianej normie, zacytowane wyjaśnienie nie jest zbyt klarowne. Spróbujmy więc je nieco uprościć i zaproponujmy następującą definicję: charakterystyka specjalna to taka, która jest z jakiegoś powodu ważna dla organizacji, przy czym może to być właściwość wyrobu lub parametr procesu produkcyjnego.
Dlaczego wyróżniamy niektóre charakterystyki?
Istotniejsze pytanie brzmi następująco: po co jest nam potrzebne szczególne wyróżnianie niektórych charakterystyk? Żeby znaleźć na nie odpowiedź musimy zagłębić się w normę IATF 16949. Najważniejsze wymaganie dotyczące charakterystyk specjalnych znajdziemy w punkcie 8.3.3.3. Z tego oraz z kilku innych punktów normy (7.3.1. Świadomość; 8.5.1.1. Plan Kontroli; 9.1.1 Monitorowanie procesów produkcyjnych, Załącznik A) wynika, że charakterystyki specjalne są niezbędne z co najmniej dwóch powodów:
1) Aby uświadamiać pracowników, że to co produkują, kontrolują lub nadzorują jest ważne.
Odpowiednie oznaczenie charakterystyk specjalnych w dokumentacji produkcyjnej i szkolenia pracowników budują świadomość w firmie; dzięki temu pracownicy czują się odpowiedzialni za swoją pracę i lepiej rozumieją, jak wpływa ona na wyrób, a w konsekwencji na zadowolenie klienta.
2 Aby wiedzieć, jakie są wymagania dotyczące nadzoru nad tymi charakterystykami.
Warto podkreślić, że każda firma i każdy klient ma swoje definicje charakterystyk specjalnych oraz zróżnicowane sposoby ich oznaczania. Na przykład GM używa skrótowców KPC (Key Product Characteristic) i PQC (Product Quality Characteristic; Volvo oznacza je numerami 1 lub 3; JLR oraz Ford ma bardziej skomplikowaną kodyfikację: YC, YS, CC, SC, OS, HIC).
Bezpieczeństwo i funkcjonalność
Generalizując jednak można podzieli je na dwie kategorie – charakterystyki związane z bezpieczeństwem wyrobu i charakterystyki związane z funkcjonalnością wyrobu. Do każdej definicji przypisany jest odpowiedni poziom nadzoru – charakterystyka bezpieczeństwa przeważnie oznacza nadzór 100% lub wprowadzenie systemów E-P, charakterystyka funkcjonalna oznacza konieczność nadzoru w trakcie produkcji i gromadzenia zapisów).
Szczegóły dotyczące tych definicji można poznać na szkoleniach firmy Pronost poświęconych poszczególnym specyficznym wymaganiom klientów. Natomiast więcej informacji na temat ogólnych zasad zarządzania charakterystykami specjalnymi można zdobyć na naszym szkoleniu o charakterystykach specjalnych.