Tolerancje Geometryczne GDT wg normy amerykańskiej ASME Y14.5-2018 wraz z informacją o systemie norm międzynarodowych ISO GPS
Zakres szkolenia:
- Tolerancje geometryczne norma ASME i normy ISO - Konieczność stosowania tolerancji geometrycznych dla jednoznacznego opisu geometrii wyrobu. Niejednoznaczność specyfikacji +/–. Norma amerykańska ASME Y14.5 (GDT) i normy międzynarodowe systemu ISO GPS.
- Wymiar i jego interpretacja. Rule #1 (domyśle wymaganie powłoki) i modyfikator I (Independency). Domyślna dwu-punktowa interpretacja wymiaru wg ISO i modyfikator E – wymaganie powłoki. Element wymiarowalny (feature of size). Element ciągły – modyfikatory CF (continuous feature – ASME) oraz CT (common tolerance ISO). Tolerancje ogólne wymiaru.
- Tolerancje geometryczne GDT– podstawy - Podział tolerancji geometrycznych. Symbole. Ramka tolerancji, ramka bazy. Oznaczanie elementu integralnego/pochodnego jako elementu tolerowanego/bazowego. Modele geometryczne wyrobu – element nominalny, zaobserwowany i skojarzony (bez więzów, z więzami kierunku/położenia). Podstawowe reguły i zasady ASME.
- Tolerancje kształtu - Tolerancje prostoliniowości, płaskości, okrągłości, walcowości. Parametry i źródła błędów pomiarów na przykładzie pomiarów odchyłek okrągłości. Rule #1 i tolerancja prostoliniowości osi oraz tworzącej. Tolerancje płaskości z łączonym polem tolerancji. Tolerancja prostoliniowości osi z wymaganiem maksimum materiału.
- Bazy i układy baz. Baza, element bazowy, odwzorowanie bazy. Baza pojedyncza (prosta, płaszczyzna), bazy cząstkowe (datum targets), układy baz (datum reference frames). Odwzorowanie elementów bazowych w pomiarach na współrzędnościowej maszynie pomiarowej.
- Tolerancje kierunku. Modyfikator T - Tolerancje prostopadłości, równoległości i nachylenia względem jednej bazy lub układu dwóch baz. Oś walca skojarzonego – domyślny element tolerowany. Tolerancje kierunku płaszczyzny: zaobserwowanej i przylegającej (T – tangent plane).
- Tolerancje położenia. Element tolerowany dla tolerancji pozycji osi. Ograniczenie odchyłek kierunku przez tolerancje pozycji. Tolerancje pozycji szyku prostokątnego/kołowego otworów. Wymiary teoretycznie dokładne (Basic dimensions). Kombinacja tolerancji dla tolerancji pozycji (PLTZF, FRTZF). Modyfikator >< (ISO – więzy tylko dla kierunku). Jeden szyk, czy kilka niezależnych – zmiana domyślnej interpretacji tolerancji pozycji. Zastosowanie tolerancji pozycji dla zapewnienia współosiowości/symetrii.
- Modyfikatory M, L. Tolerancje prostopadłości, pozycji z modyfikatorami maksimum materiału (Maximum Material Condition/Boundary MMC/MMB) i minimum materiału (Least Material Condition/Boundary LMC/LMB) dla elementu tolerowanego i elementu bazowego. Interpretacja wymagania maksimum: materiału powierzchniowa i uproszczona osiowa (płaszczyznowa). Tolerancje pozycji dla MMC dla otworu i szyku otworów prostokątnego/kołowego. Wpływ odchyłki wymiaru elementu bazowego na rozszerzenie wartości tolerancji elementu tolerowanego. Zerowa wartość tolerancji dla MMC i LMC. Obliczanie wymiarów sprawdzianów działania dla wymagania maksimum materiału.
- Tolerancje profilu linii/powierzchni z bazą lub bez bazy. Modyfikatory U - Tolerancje profilu linii/ powierzchni jako tolerancje ograniczające wymiary oraz odchyłki kształtu, kierunku i położenia. Tolerowanie stożków. Modyfikatory dookoła i ze wszystkich stron. Modyfikator U – asymetrycznie usytuowane pole tolerancji (wycofane oznaczenie linią cienką z długą kreską i dwiema krótkimi). Kombinacja tolerancji dla tolerancji profilu powierzchni. Tolerancje profilu powierzchni dla szyku elementów.
- Tolerancje bicia - Tolerancje bicia obwodowego promieniowego, osiowego. Tolerancje bicia całkowitego promieniowego i bicia całkowitego osiowego. Tolerancja bicia jako tolerancja ograniczająca odchyłki kształtu i położenia.
- Modyfikatory P, F. Zewnętrzne pole tolerancji dla otworu gwintowanego. Tolerowanie przecinania się osi. Tolerowanie stanu swobodnego.
- Podstawowe różnice ASME Y14.5-2018, i ASME Y14.5-2009/1994 oraz ISO 1101:2017 - Nowe symbole wprowadzone w ASME Y14.5-2018. Rule #1, a modyfikator E wg ISO. Zerowa wartość tolerancji dla MMC i LMC, a modyfikator wzajemności R wg ISO. Tolerancje pozycji – domyślny element tolerowany wg ASME i norm ISO – temat omawiany na bieżąco.
- Ćwiczenia komputerowe i tablicowe - Interpretacja specyfikacji. Specyfikacja wymagań funkcjonalnych za pomocą tolerancji geometrycznych. Graficzne, wirtualne wyznaczanie odchyłek. GDT i technika pomiarów współrzędnościowych.
- Analiza rysunków uczestników szkolenia - Interpretacja tolerancji geometrycznych na rysunkach uczestników szkolenia. Rysunki powinny być przygotowane w postaci plików pdf i przesłane prowadzącemu przed szkoleniem, co umożliwia bezpośrednie odwołanie się do tych rysunków w czasie omawiania poszczególnych tematów. Dostępność wyrobów na sali szkoleniowej, znacznie ułatwia dyskusję nad interpretacją tolerancji podanych na rysunkach.
Uczestnicząc w szkoleniu:
- Poznasz najważniejsze zasady tolerowania geometrycznego zgodne z wymaganiami norm amerykańskich (ASME) wraz z porównaniem do norm międzynarodowych ISO.
- Zrozumiesz znaczenie GDT dla prawidłowej interpretacji rysunku technicznego z punktu spełnienia wymagań klienta i zapewnienia poprawności procesu technologicznego oraz pomiarowego.
- Wyjaśnisz swoje wątpliwości odnośnie interpretacji różnych wymagań rysunkowych (na szkoleniu mogą zostać omówione przykłady przygotowane przez zamawiającego).
Adresaci szkolenia:
- Szkolenie jest skierowane dla pracowników działów konstrukcyjnych, metrologów, inżynierów jakości mających do czynienia z rysunkiem technicznym i odpowiedzialnych za jego prawidłową interpretację oraz przełożenie wymagań rysunkowych na procesy technologiczne i pomiarowe.
Czas trwania:
- 2 dni (16 godzin dydaktycznych)