Nadzór nad maszynami współrzędnościowymi CMM

Autor: Wiesław Zaborowski
Opublikowano: 20-01-2015

Bez względu na pochodzenie takiej maszyny należy ją, tak jak każde inne wyposażenie biorące udział  w procesach pomiarowych, nadzorować. Wynika to wprost z wymagania 7.6 Specyfikacji Technicznej ISO/TS 16949. Nadzorowanie takie powinno zapewnić, że w każdej chwili użytkowania wyposażenie daje poprawne wskazania i może brać udział w procesie pomiarowym.

Współrzędnościowe maszyny pomiarowe (ang. Coordinate Measuring Machine) stają się coraz bardziej popularnymi i uniwersalnymi przyrządami pomiarowymi, stosowanymi do weryfikacji jakości produkowanych wyrobów w przemyśle motoryzacyjnym, lotniczym,  AGD i wielu innych.

Pomiar skomplikowanych wyrobów zwykłymi metodami i przyrządami pomiarowymi pochłania dużo czasu, stąd coraz więcej organizacji dokonuje zakupu takiego właśnie urządzenia pomiarowego. Jedni kupują nowe maszyny z gwarantowaną obsługą serwisową, innym wystarczają maszyny używane, które poddają modernizacji, zwykle korzystając z usług kompetentnych jednostek.

Bez względu na pochodzenie takiej maszyny należy ją, tak jak każde inne wyposażenie biorące udział  w procesach pomiarowych, nadzorować. Wynika to wprost z wymagania 7.6 Specyfikacji Technicznej ISO/TS 16949. Warto się jednak zastanowić, co oznacza słowo nadzorować? Samo nadzorowanie zaczyna się od momentu wprowadzenia wyposażenia kontrolno-pomiarowego do organizacji i kończy w momencie jego wycofania z użytkowania. Nadzorowanie takie powinno zapewnić, że w każdej chwili użytkowania wyposażenie daje poprawne wskazania i może brać udział w procesie pomiarowym. Wiadomo, że maszyna CMM jest wyposażeniem przeważnie dosyć dużym i masywnym, w którym jednak przy wystąpieniu kolizji wskazania gwarantowane przez producenta mogą się po prostu „rozjechać”.

Co w takiej sytuacji? Z doświadczenia wiadomo, ze większość użytkowników przeprowadza wówczas tzw. kalibrację obejmującą pomiary kuli wzorcowej będącej na wyposażeniu maszyny. Jest to kompletne nieporozumienie! Takie pomiary to nic innego, jak kwalifikacja sondy, która ma na celu przeprowadzenie pomiarów kuli wzorcowej w różnych położeniach sondy i wyznaczeniu środka końcówki pomiarowej, przeważnie kulki lub walca, aby podczas pomiarów software maszyny mógł prawidłowo wyznaczyć odległości od sczytanego punktu do środka kulki, która z reguły jest końcówką rubinową.

Wracając do tematu nadzorowania warto podkreślić, że pomiary wykonywane podczas przeglądu przez serwis są pomiarami określającymi wskazania maszyny po ewentualnym przeglądzie maszyny, tzw. maintenance. Co jednak dzieje się, miedzy wizytami serwisu? Jak upewnić się, że maszyna CMM w dalszym ciągu podaje wiarygodne wskazania? Otóż, wyłączając wspomnianą kwalifikację, która często mylona jest z kalibracją, nie robi się nic. Niestety, nie wszyscy użytkownicy maszyn CMM zdają sobie sprawę, że samodzielnie, we własnym zakresie powinni dokonywać wszelkich starań, aby udowodnić poprawność wskazań między corocznymi wizytami serwisu.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o zasadach nadzoru nad maszynami współrzędnościowymi, zapraszamy na nasze szkolenia:

Nadzór nad maszynami współrzędnościowymi