Mało znane systemy zarządzania – certyfikat kontroli pochodzenia produktu FSC

Autor: Jan Czyż
Opublikowano: 22-06-2009

Wielu z nas, po ciężko przepracowanym tygodniu szuka spokoju i wyciszenia od problemów w pracy i życiu codziennym. Wsiadamy w samochód i jedzie poza miasto do lasu na łono natury. Las traktuje się, jako ogólnonarodowe dobro, które musimy chronić. Lasy chronione są przepisami administracyjnymi m.in. poprzez wstrzymanie wyrębu w pewnych kompleksach (rezerwaty, parki narodowe) jak i kontrolę obrotu drewnem (koncesje na wyrąb, kontrola transportu, świadectwa pochodzenia surowca). Niestety, nadzór administracyjny nie zawsze jest skuteczny i musi być uzupełniany bardziej elastycznym mechanizmem uwzględniającym zasady rynku.

Wielu z nas, po ciężko przepracowanym tygodniu szuka spokoju i wyciszenia od problemów w pracy i życiu codziennym. Wsiadamy w samochód i jedzie poza miasto do lasu na łono natury. Las traktuje się, jako ogólnonarodowe dobro, które musimy chronić. Lasy chronione są przepisami administracyjnymi  m.in. poprzez wstrzymanie wyrębu w pewnych kompleksach (rezerwaty, parki narodowe) jak i kontrolę obrotu drewnem (koncesje na wyrąb, kontrola transportu, świadectwa pochodzenia surowca). Niestety, nadzór administracyjny nie zawsze jest skuteczny i musi być uzupełniany bardziej elastycznym mechanizmem uwzględniającym zasady rynku.

Mechanizmem, regulującym obrót drewnem pozyskanym z lasów zarządzanych w sposób przyjazny dla środowiska jest ekologiczna certyfikacja lasów i produktów drzewnych. Na świecie działa kilka systemów certyfikacji lasów.  W Europie dostępne są dwa systemy FSC(Forest Stewardship Council) i PEFC (The Pan European Forest Certification scheme).  Polskie lasy są certyfikowane głównie na zgodność z FSC stąd producenci drewna i produktów drzewnych z polskich lasów również stosują ten system.

Jak system FSC działa w praktyce?

Wiedza społeczeństwa na temat zasad zrównoważonego rozwoju, wpływu stanu środowiska naturalnego, na jakość naszego życia jest coraz większa. Badania socjologiczne przeprowadzone w krajach rozwiniętych wykazały, że ponad 80% konsumentów preferuje kupno „zielonych” materiałów – takich, których produkcja nie powoduje zniszczenia środowiska. W przypadku wyrobów z drewna tę możliwość daje im właśnie znak FSC umieszczony na wyrobie.

Istnieją dwa rodzaje certyfikatów: gospodarki leśnej – FM oraz kontroli pochodzenia produktu –CoC.
Pierwszy przyznawany jest jednostce będącej właścicielem lasu (osoba prywatna, spółka, samorząd lokalny, państwo), która prowadzi gospodarkę leśną zgodnie z Zasadami i Kryteriami Dobrej Gospodarki Leśnej. Pozytywna ocena kontrolowanego lasu kończy się przyznaniem jego właścicielowi certyfikatu i prawa posługiwania się zastrzeżonym logiem FSC.

Certyfikat kontroli pochodzenia produktu (Chain-of-Custody Certificate, C-o-C) przyznawany jest dla producentów wytwarzających produkty z drewna certyfikowanego (np. tartak, fabryka papieru, płyt wiórowych, producent mebli, palet, hurtownia na określone produkty) po audycie potwierdzającym wdrożenie wymagań standardu FSC-STD-40-004

Wytwórcy również uzyskują prawo posługiwania się logiem systemu FSC.

Wymagania, które wytwórca musi wdrożyć zawierają się w następujących elementach:
•    Jakość zarządzania: odpowiedzialność, procedury i prowadzenie rejestrów.
•    Zakres produktu: definicja grupy produktów, przygotowanie produktu, wykorzystywanie zasobów  zewnętrznych.
•    Zaopatrzenie w materiał: specyfikacja materiału.
•    Odbiór materiału i jego przechowywanie: kontrola ilości i ustalenie oświadczeń FSC.
•    Sprzedaż i dostawa: sporządzanie faktur i dokumentacji transportowej.
•    Etykietowanie: stosowanie etykiet FSC na wyrobach i dokumentach marketingowych.

Warunkiem podstawowym, aby wdrożyć system FSC jest posiadanie surowca od dostawców posiadających certyfikat FSC. Podczas wdrożenia systemu bardzo pomocny jest system informatyczny, który pozwala monitorować przepływ surowca w procesie wytwórczym.
Czas wdrożenia zależny jest od wielkości firm i nie powinien przekroczyć  dwóch  miesięcy.

Obecnie w Polsce zdecydowana większość nadleśnictw posiada certyfikaty FSC.
Warto, aby teraz wytwórcy wykorzystali ten fakt i wdrażając u siebie system FSC a następnie oznaczając wyroby logiem FSC zwiększyli swoją pozycję konkurencyjną na rynku.